Pojazdy szynowe bardzo często wykorzystywane są między innymi do transportowania różnorodnych towarów, materiałów i substancji. Wówczas wartość ich obciążenia jest bardzo istotna. Jej znaczenie ujawnia się zwłaszcza w terminalach kontenerowych, na kolejowych przejściach granicznych, w zakładach produkcyjnych czy na liniach kolejowych o ruchu towarowym lub mieszanym. W sytuacjach, gdy ważne jest prawidłowe obliczenie obciążenia pojazdu, często dochodzi do błędów i różnic pomiarowych. Kluczowe okazuje się tu sprawne i dokładne wykrycie tych nieprawidłowości. A tym zajmuje się między innymi nowoczesny system pomiaru SMCV.
Transport kolejowy, który ma olbrzymie znaczenie w polskiej i światowej logistyce i spedycji, wymaga zachowywania ustalonych norm obciążeniowych pojazdów. Mają one znaczenie nie tylko ze względów bezpieczeństwa pracowników kolejowych, torowisk i innych użytkowników ruchu, ale również ze względu na kwestie celne i prawne.
Niestety błędy pomiarowe obciążenia pojazdów szynowych są dość powszechne, co może rodzić kłopoty dla przewoźników kolejowych. W celu ich eliminacji wykorzystuje się specjalistyczne systemy pomiaru obciążeń pionowych. Jednym z nich jest system SMCV, który stanowi autorski produkt Marini Impianti Industriali – włoskiego lidera branży automatyki, diagnostyki i telekomunikacji, który dostarcza swoje rozwiązania m.in. do Rete Ferroviaria Italiana, włoskich linii kolejowych.
W jaki sposób działa? Jakie są jego zalety? I jakie normy spełnia?
System SMCV – jaki jest jego cel działania?
System pomiaru obciążeń pionowych SMCV powstał w celu eliminacji nieprawidłowości, jakie dotychczas zachodziły podczas szacunku obciążenia pojazdów szynowych. Jego zadaniem jest dokładne i dynamiczne kontrolowanie obciążeń osi i kół taborów.
Kiedy pojazd przejeżdża przez wskazany odcinek pomiarowy, system kontroluje jego obciążenie i wskazuje miejsca, w których dochodzi do przekroczenia ustalonych wartości. Najczęściej owe przekroczenia dotyczą niepoprawnego załadunku wagonów lub przesunięć ładunków, jakie zaszły podczas jazdy. Na koniec SMCV dokonuje analizy swoich pomiarów i przedstawia wyniki w formie indeksu geometrycznego. Ma to na celu przekazanie szybkiej i zrozumiałej informacji dla osób obsługujących dany tabor.
System SMCV – jak jest zbudowany i jak działa?
Cała konstrukcja systemu SMCV opiera się na punkcie pomiarowym (PR) i warstwie oprogramowania (PCO). Jego budowa i działanie są jednak nieco bardziej zaawansowane.
Należy wiedzieć, że dynamiczny pomiar przeprowadzany jest przy użyciu specjalnych tensometrów umiejscowionych przy szyjce szyny. Choć ze względu na swoje umiejscowienie są one narażone na działanie warunków zewnętrznych, zastosowana technologia chroni je przed urazami związanymi z destrukcyjnym działaniem czynników pogodowych oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. Co więcej – czujniki te chronione są także specjalną listwą, która dodatkowo minimalizuje ryzyko zniszczeń.
Ilość wszystkich punktów pomiarowych równa jest 14. Na każdej szynie bowiem montuje się po 7 dwukanałowych punktów. To one będą dokonywały pomiarów i przekazywały wyniki do specjalnej szafy postawionej przy torach, w której znajdują się punkty przetwarzania danych i akwizycji. Wyniki można natomiast odczytać w wybranym miejscu – często odbywa się to u dyżurnego ruchu.
Jeśli chodzi o działanie systemu – możemy zdać się na jego automatyczną pracę i jedynie czekać na sygnały alarmujące o potencjalnych nieprawidłowościach obciążeniowych. Taki rodzaj pracy pozwala na znaczną oszczędność czasu przewoźników i innych osób odpowiedzialnych za np. prawidłowy przepływ pojazdów szynowych na granicach.
Co więcej – nie musimy również dostosowywać się do konkretnych prędkości. W zależności od zastosowanego wariantu systemu możemy dokonywać pomiarów na prędkościach mniejszych (od 5 do 30 km/h) i większych (od 30 do 250 km/h).
System SMCV – jakie normy spełnia?
Zdecydowanie istotną kwestią, która dotyczy systemu SMCV, jest również kwestia bezpieczeństwa i zgodności z normami oraz prawem.
Należy podkreślić, że już na etapie projektowania producent wziął pod uwagę zgodność rozwiązania z normą kolejową EN 15654, która traktuje o pomiarze sił pionowych, oddziałujących na koła i zestawy kołowe pojazdów szynowych.
Co więcej – SMCV w październiku 2021 roku uzyskał w Polsce bezterminowy certyfikat zgodności nr IK CZT- 020/2021, a po kilku miesiącach MMR Group TransComfort, oficjalny dystrybutor systemu w Polsce, otrzymał bezterminowe świadectwo dopuszczenia go do użytku (dokument nr PL 59 2022 0001). Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 13 maja 2014 roku, system znalazł się w grupie „urządzeń do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych podczas biegu pociągu oraz nieprawidłowości załadunku wagonów”.
System SMCV – przykłady zastosowania
Skuteczność systemu SMCV najlepiej potwierdza jego faktyczne zastosowanie na europejskich sieciach kolejowych. Z tego innowacyjnego rozwiązania korzystają już administratorzy wspomnianych włoskich linii kolejowych – Rete Ferroviaria Italiana, gdzie system z powodzeniem działa od 2012 roku. Od tego czasu był wdrażany w kilkunastu punktach – między innymi przy terminalach, stacjach pomiarowych i na szlakach kolejowych, a także zarządcy kolei słoweńskiej – Slovenske železnice, którzy zaufali tej nowoczesnej instalacji i korzystają z pomiarów w różnych punktach sieci kolejowej w kraju.
